Dünya finans tarihinin en radikal dönüşümlerinden biri olan kripto para devriminin merkezinde, Kanada vatandaşı Çinli bir göçmenin sade ama inanılmaz etkileyici hikâyesi duruyor: Changpeng Zhao — ya da daha çok bilinen adıyla CZ. Onu yalnızca Binance’in kurucusu olarak tanımlamak, büyük resmi küçültmek olur. CZ'nin hikâyesi; göç, yoksulluk, azim, teknoloji tutkusu ve dünya çapında bir finansal sistemin yeniden tanımlanmasına ilham veren bir yolculuktur.
Changpeng Zhao, 1977 yılında Çin’in Jiangsu eyaletinde doğdu. Babası, Çin’de profesörlük yapan ve siyasi olarak "burjuva eğilimli" olarak etiketlenmiş bir akademisyendi. Bu damga, aile için ciddi sorunlar doğurdu. 1980’lerin başında aile, daha özgür ve gelecek vadeden bir yaşam için Kanada’ya göç etti. O dönem CZ henüz bir çocuktu. Vancouver’da büyüyen CZ, ailesinin ekonomik zorluklarıyla genç yaşta tanıştı. Gençliğinde McDonald’s’ta çalıştı, benzin istasyonunda vardiya yaptı. Hayat, ona erken yaşta finansal bağımsızlığın ve çalışmanın değerini öğretmişti.
CZ, McGill Üniversitesi’nde bilgisayar mühendisliği okudu. Kod yazma yeteneği ve sistem düşüncesi, onu kısa sürede finansal yazılım alanına yöneltti. Kariyerinin ilk dönemlerinde Tokyo Menkul Kıymetler Borsası'nda ve Bloomberg’de çalıştı. Burada yüksek frekanslı alım-satım sistemleri üzerine uzmanlaştı. Özellikle Bloomberg’de geçirdiği dört yıl, finans ve teknoloji dünyasının merkezinde yer almasına olanak tanıdı.
Bloomberg’de kısa sürede ekibin başına geçti; farklı ofislerde sistemler kurdu, yönetti. Ancak CZ, maaşlı hayatın sınırlarını fark edenlerden biriydi. 2005’te kendi teknoloji danışmanlık firması Fusion Systems’ı kurdu. Şirketi, özellikle Asya'da yüksek hızlı borsa çözümleriyle tanındı.
Bitcoin'le Tanışma: Hayatının Yönü Değişiyor
2013 yılında, poker oynarken tanıştığı bir arkadaşının tavsiyesiyle Bitcoin kavramını öğrendi. Ardından Vitalik Buterin gibi isimlerin vizyonlarıyla karşılaştı. Bitcoin whitepaper’ını okuduğu gece, geleneksel finans sistemlerinin sorgulanabilirliğini fark etti. Her şeyin dijitalleştiği bir çağda, paranın neden hâlâ sınırlarla kısıtlı kaldığını sorguladı.
O yılın sonuna doğru, sahip olduğu evini satarak tüm parasını Bitcoin’e yatırdı. Bu, bir anlamda tüm hayatını bir fikre adama cesaretiydi. İnsanların çoğu için çılgınlık, onun için kararlı bir dönüşümdü.
2017 yılında, ilk ICO (Initial Coin Offering) çılgınlığının yaşandığı dönemde CZ, kripto borsalarının yavaş, pahalı ve kullanıcı dostu olmadığını fark etti. Bu alandaki tecrübesi ve vizyonuyla kendi kripto borsasını kurmaya karar verdi. İşte bu karar Binance’in doğuşuna yol açtı.
Binance’in ICO’su yalnızca birkaç hafta sürdü ve 15 milyon dolardan fazla topladı. Borsa, yalnızca 180 gün içinde dünyanın en büyük kripto para borsası hâline geldi. Bu, modern girişimcilik tarihinde eşi benzeri olmayan bir büyümeydi.
CZ’nin liderliğinde Binance, işlem ücretlerini düşürdü, yüzlerce token listeledi, kullanıcı dostu arayüzüyle milyonlarca yatırımcıyı çekti. Küresel genişlemeyi agresif biçimde yönetti; Malta, Singapur, Japonya gibi birçok ülkede operasyonlar kurdu.
Binance, geleneksel regülasyon sistemleriyle sık sık karşı karşıya geldi. Özellikle ABD, İngiltere ve Avrupa’daki düzenleyici kurumlar, Binance’in hızlı büyümesini “kuralsızlık” olarak yorumladı. Ancak CZ bu süreci yönetirken sert bir çatışma yerine stratejik diplomasi izledi. “Biz finansal sistemi bozmak için değil, iyileştirmek için buradayız” diyerek Binance’i regülasyonlara daha açık bir yapıya dönüştürmeye başladı.
2022 ve 2023 yılları, Binance için yoğun regülasyon ve soruşturma dönemiydi. CZ, bu süreçlerde kişisel olarak da bazı yaptırımlarla karşı karşıya kaldı. ABD Adalet Bakanlığı ile yapılan anlaşmalar kapsamında görevinden CEO olarak çekildi, ama Binance’in kurucusu ve fikir lideri olarak varlığını sürdürdü.
CZ’nin iş dünyasında sıkça alıntılanan bazı sözleri onun karakterini ortaya koyar:
Bu sözler, CZ’nin hem kriptoya olan inancını hem de kendi yaşam felsefesini yansıtır. O, kriptoyu sadece bir finansal araç olarak değil, adil ve erişilebilir bir gelecek için bir kaldıraç olarak görüyor.
Changpeng Zhao’nun hayatı, bir adamın sistemin dışından gelip sistemi yeniden yazabileceğinin güçlü bir örneği. Ne elit finans çevrelerinden geldi, ne de diplomatik ilişkilerin merkezindeydi. Onu zirveye taşıyan şey: vizyon, teknik yetkinlik, kararlılık ve olağanüstü cesaretti.
CZ, bugün kripto para dünyasında bir figürden çok daha fazlası. O, paranın merkeziyetsizleşebileceğine, bireyin sistem üzerinde söz hakkı olabileceğine inanan bir dönemin simgesidir.
Daha fazlası için: Finsight - Finansal Okuryazarlık Platformu
