Bütçeleme, belirli bir dönemde (genellikle bir yıl) belirli bir miktar kaynağın (para, zaman, insan kaynağı vb.) belirli bir şekilde kullanılmasını planlamaktır.
Bir bütçe, belirli bir dönemde bir kişi, bir aile, bir işletme veya bir hükümetin sahip olduğu kaynakların nereye harcanacağını belirleyen bir plan olarak düşünülebilir. Başka bir deyişle bütçeleme bir tahmindir. Bütçe tahminleri, gerçekleşen performansla karşılaştırılarak bütçe sapmalarının saptanması ve gerekirse düzeltici önlemlerin alınması için bir referans noktası sağlar.
Bütçeleme, gelir ve giderleri kontrol ederek finansal hedeflere ulaşmaya yardımcı olur.
Bütçeleme, şirketinizin hangi faaliyetleri neden yapacağı, bu faaliyetlerden ne gibi sonuçlar bekleyeceği, bu faaliyetlerin gerçekleştirilebilmesi için gerekli olan tüm faktörleri (zaman, insan, para, malzeme) ve ayarlamaları rakamsal olarak tahmin etmek ve saptamak suretiyle yöneticilere söz konusu sorunlara yönelik önceden değerleme yapma olanağı veren çok önemli bir kriter, bir araç konumundadır. Yönetimdeki raporlama sistemleri, elde edilen fiili sonuçlarla bütçelerin karşılaştırılmasına dayanmaktadır.
Bütçe sapması, önceden belirlenmiş bütçe planına göre gerçekleşen işlemler arasındaki farklılıktır. Olumlu veya olumsuz olabilir. Olumlu bir sapma, bütçede tahmin edilen miktardan daha fazla gelir elde edilmesi veya daha az gider yapılması durumunda gerçekleşir. Öte yandan, olumsuz bir sapma, bütçede öngörülen miktardan daha az gelir elde edilmesi veya daha fazla gider yapılması durumunda gerçekleşir.
Her konuda olduğu gibi bütçe yapmak ta karar vermekle başlar. Verimliliğinizi arttırmak ve hedeflerinize ulaşabilmek için bütçe sürecinin net, uygulanabilir, ölçülebilir, erişilebilir ve yönetilebilir şekilde planlanması çok önemlidir.
